OpenAI’ın geçtiğimiz günlerde duyurduğu yeni modelleri o3 ve o4-mini, yalnızca yapay zeka alanında değil, dijital kapalılık konusunda da büyük yankı uyandırdı. Toplumsal medyada süratle yayılan görüntülerde, kullanıcıların ChatGPT’ye bir fotoğraf göstererek “Burası neresi?” sorusunu yönelttiği ve yapay zekanın şaşırtıcı derecede yanlışsız yanıtlar verdiği görülüyor. Görsel içerik üzerinden pozisyon tespiti yapabilme hüneri, bu alanda adeta bir dönüm noktası olurken, beraberinde ciddi kapalılık ve etik tartışmalarını da getirdi. GeoGuessr’dan gerçek hayata
Bu yeni eğilim, tanınan çevrimiçi oyun GeoGuessr ve her yeri bilen bu adamdan ilham alıyor. Kullanıcılar, bir manzara yükleyip ChatGPT’den bu yerin neresi olduğunu kestirim etmesini istiyor. Görünen o ki o3 ve o4-mini modelleri, coğrafik ipuçlarını tahlil etme konusunda şaşırtan bir muvaffakiyet oranına sahip. Sokak tabelaları, bitki örtüsü, bina mimarisi üzere ayrıntıları kıymetlendirerek bazen kent, hatta mahalle seviyesinde tahminlerde bulunabiliyor.
Ancak bu yetenek, sırf bir cümbüş ögesi değil. Görsel datalardan yer tespiti yapılabilmesi, bilhassa makus niyetli kullanımlar için tehlike arz ediyor. “Doxing” olarak bilinen, bir kişinin özel bilgilerini (adres, pozisyon gibi) müsaadesiz olarak çevrimiçi ortamda paylaşma hareketi, bu teknolojiler sayesinde daha da kolay hale gelebilir. Yahut bu, fizikî “stalk” ile de sonuçlanabilir. Örneğin toplumsal medyada paylaştığınız fotoğrafları kullanan ve size takıntılı olan birisi hangi yerlerde ve pozisyonlarda olduğunuzu bu sayede bulabilir.
Aşağıdaki örnekte ChatGPT’ye bir kütüphanede bulunan kitabın fotoğrafının yüklendiği ve bu fotoğrafın nerede çekildiğinin sorulduğu görülüyor. ChatGPT, birkaç saniye düşündükten sonra kitabın etiketinde bulunan koda dayanarak fotoğrafın Melbourne Üniversitesi’nde çekildiğini gerçek bir biçimde kestirim ediyor.
Öte yandan OpenAI yetkilileri, modellerin görsel muhakeme yeteneklerini geliştirmeye odaklandıklarını, lakin birebir vakitte özel ya da hassas bilgilere yönelik talepleri reddetmeye yönelik filtreleme sistemlerini de güçlendirdiklerini belirtiyor. Yeniden de, yaratıcı kullanıcıların bu pürüzleri aşması sıkça karşılaştığımız bir durum. Her ne kadar ChatGPT’nin pozisyon kestirimleri vakit zaman şaşırtan doğrulukta olsa da, bu özelliğin yüzde 100 muteber ya da istikrarlı çalıştığı söylenemez. Model bazen aldatıcı çıkarımlarda bulunabiliyor yahut görseldeki bağlamı kusurlu tahlil edebiliyor.
