Tütün alım firmalarının, tütün üreticisine ekim için avans vermemesine yansılar giderek artıyor. Ekim dönemi öncesi tarlaya inemeyen üreticiler için Denizli’de bir ortaya gelen 9 belediye başkanı, “Avanslar yatırılmazsa birlik kurup, tütünün kilosunu 350 TL’den alarak üreticiye sahip çıkacağız” diyerek firmalara davet yaptı.
Tütün üreticileri için belediye liderleri bir ortaya geldi. Tütün ekimlerinin başlamasıyla tütün üreticileri ekonomik problemler yaşıyor. Tütün firmalarının, üreticiye görmezden gelmesi, ekim için avans para vermeleri üreticileri darboğaza çekiyor. Hususa ait düzenlenen basın toplantısına; düzenleyen Tavas Belediye Başkanı Kadir Tatık, Beyağaç Belediye Lideri Sezayi Pütün, Kale – Tavas Tütün Üreticileri Birliği Lider Yardımcısı Erkan Hayla, Buladan, Serinhisar, Acıpayam Belediyesi, Kale, Güney, Aydın- Karacasu ve Uşak- Eşme belediyesi yetkilileri katıldı.
Üreticinin güç durumda olduğunu söz eden Tavas Belediye Başkanı Kadir Tatık, “Tütün firmaları dikim öncesi üreticiye her yıl verdiği avansları bu sefer vermiyor. Çiftçi tarlasına giremeden borçla belirsizlikle baş başa bırakılmış durumda. Mazot, gübre, personellik her şey ateş değeri lakin üreticiye dikim öncesinde bir kuruş avans yok. Bu açıkça üreticiyi yok saymaktır. Bu köylünün emeğine yapılan bir ihanettir. Yıllardır mukavele gereği piyasa fiyatının altında üreticinin tütünü alan firmalar avans ödemeyi değil faizden gelir elde etmeyi tercih ediyorlar bugün burada yalnız değiliz. Yanımızda tütün üreticisinin hakkını savunmak için bir ortaya gelen birçok değerli belediye başkanı arkadaşımız var. Hepimiz farklı kentleri ilçeleri temsil ediyor olabiliriz ancak kaygımız ortak duruşumuz net. Tütün üreticisinin hakkını yedirmeyeceğiz. Buradan tüm yetkililere ve firmalara sesleniyoruz. Tütün üreticisini daha ne kadar görmezden geleceksiniz çiftçiye umut değil borç ve belirsizlik veriyorsunuz ve buradan üreticilerimize de davetimiz var. Hakkınızı almadan üretime başlamayın avans verilmedikçe kontratları geri alın. Bu sessizlik bu çaresizlik sürdükçe daha fazla ezileceğiz artık dur deme vakti. Birlik olmazsak üretici daha da yalnızlaşacak. Bugün susarsa yarın bu topraklardan tütün değil haykırış yükselecek. Biz bu haksızlığa karşı dimdik duracağız. Üreticimizin yanındayız ardındayız ve bu adaletsizliğin takipçisi olacağız zira biz biliyoruz tütün susarsa bu memleket, bu Denizli susar” dedi.
“8 bin aile tütünden ekmek yiyor”
1990’lı yılarda ailesi ile birlikte tütün üreticiliği yaptığını ve 5 yaşından 28 yaşına kadar tütün tarlalarında çalıştığını Lider Kadir Tatık, “O bir dönemde ailemle birlikte 2 bin kilogram civarında tütün ürettik. O vakitlerde diktiğimiz tütünün geliri ile 60 beygir gücünde traktör ve 7 dekar Beyağaç’tan tarla aldık. Akabinde abim ve benim okumam için okul parası ve meskenin geçinebilmesi için masrafları karşıladık ve üstüne bir de o vakitlerde renkli televizyon modaydı ve bizde ondan almıştık. Artık ise 2 bin 330 kilogram tütün diksek yaklaşık 500 bin TL para ediyor. O vakitlerde aldığımız traktör, artık 1 milyon 500 bin TL oldu. O günden bu güne tütünün geldiği nokta aslında bu örnek ile gözler önüne seriliyor. Gerekirse burada birlik kuracağız ve çiftçimizi mağdur etmemek için elimizden geleni yapacağız. Denizli’de tütün ile uğraşan 8 bin aile var. Geçen sene 20 bin ton üretiyorduk lakin bu sene 16 bin tona düştü. O da geçen sene kuraklık yüzünden düştü” halinde konuştu.
“Tütünü 350 TL’den satın alacağız”
Bizim Ege’de 35 bin ton tütün işlendiğini ve bunun 20 bin tonunun Denizli’de işlendiğini söz eden Kale – Tavas Tütün Üreticileri Birliği Lider Yardımcısı Erkan Hayla, “Kale’de 7 bin ton, Tavas’ta 3 bin 500 ton, Beyağaç’ta 2 bin ton, Acıpayam, Çameli ve Serinhisar’da toplam 5 bin ton, Bozkurt, Buldan ve Güney’de 700 ton, Bekilli’de 300 ton, Gözler’de 200 ton tütün olmak üzere Denizli’de 20 bin ton tütün üretiliyor. Tütün üreticisi perişan hale geldi. Üretici gübre alacak parayı bulamıyor. İlaç alacak parayı bulamıyor ve en değerlisi tarla kiralarını ödeyemiyor. Firmalar şayet avansı vermezse tüm üreticilerimiz buradan sesleniyoruz, mukavelelerinizi geri alın. Ben birkaç tane öteki şirketlerle görüştüm. Şayet avans almadan çiftçi üretim yapacaksa buradan tüm üreticilere, kelam veriyorum, çabucak bir kooperatif Kurarak kasım ayında tütünün kilosunu 350 TL fiyatla alım yapacağım” dedi.
“10 yıl sonra tütün üretecek üretici kalmayacak”
Her yıl tıpkı sorunu tekrar tekrar avans sorunun yaşandığını belirten Beyağaç Belediye Başkanı Sezayi Pütün ise “Dünya dalındaki üç firma ve Türkiye’de ki 7 taşeron firması bilsinlerki 10 yıl sonra tütün üretecek çiftçi bulamayacaklar. Yani esasen Türkiye’de çiftçi ortalama yaşı 60’a çıktı. Yani bu vaziyette davranmakla 10 yıl sonra hiçbir üretici bulamayacaklarının altını çizerek söylüyorum. Tütün yalnızca bir bitki değil yani çiftçinin düğününe yaptığı geçimini sağladığı yani her türlü umudunu bağladığı bir bitki bizde. Yani tapuda dediğim üzere inşallah bizim sesimizi kulak verilen en azından daha evvelki yıllarda olduğu üzere avanslarını yeniden nizamlı olarak datalar. Bizde sistemli olarak teslim ederiz tek temennim bu yani buradan ben birebir vakitte hükumete de çağrımdır. Yani tütün üreticilerini dayanak olunması şayet çiftçi üretmezsem dünyanın aç kalacağı herkesin gözünün önünde, herkesin aklında bulunmasını bir defa daha sizlerin huzurunda bu ikaz yapmak zorundayım” tabirlerini kullandı. – DENİZLİ
