Bilim insanlarının uzun müddettir tartıştığı bir soruya yeni bir araştırma ışık tutuyor: Mars’ın uzak geçmişi sanıldığı kadar soğuk ve kuru muydu, yoksa ılık ve yağışlı bir periyot geçirdi mi? Colorado Boulder Üniversitesi’nden jeologların yürüttüğü yeni bir çalışma, bu soruya gözü pek bir cevap sunuyor: Antik Mars, vakit zaman kar ya da yağmur alan, yüzeyinde ırmakların aktığı ve göllerin beslendiği bir gezegen olabilir. Mars’ın yüzeyinde su izleri
Araştırmacılar, Mars’ın Noachian dönemi (yaklaşık 4.1 ila 3.7 milyar yıl önce) sırasında yüzeyinde çok sayıda akarsu ağı ve göl bulunduğunu öne sürüyor. Bilhassa Mars ekvatoru etrafında, yüksek bölgelerden başlayıp alçak ovalara hakikat ilerleyen vadiler ve ırmak kolları, gezegenin bir vakitler bol ölçüde su taşıyan bir sistemle şekillendiğini gösteriyor.
Lakin bu suyun kaynağı neydi? Bilim dünyasında yaygın iki hipotez bulunuyor: Birincisi, Mars’ın hiçbir vakit sıcak olmadığı, yalnızca buzul örtülerinin kısa müddetli erimesiyle yüzeye su sızdığı istikametinde. İkinci ve daha tezli hipotez ise, Mars’ın belirli dönemlerde yağmur ve kar yağışı aldığı, bu sayede kalıcı su akışlarının oluştuğu istikametinde. Yeni araştırmada, bu iki senaryo bilgisayar simülasyonlarıyla test edildi. Elde edilen bulgular, yağış senaryosunun, Mars’taki mevcut jeomorfolojik yapılarla daha uygun örtüştüğünü ortaya koydu. Bilhassa vadilerin başlangıç noktaları geniş bir yükseklik aralığında oluşurken, bu durum sadece yağışla açıklanabiliyor.
Binlerce yıllık simülasyon yapıldı
Araştırma grubu, Dünya için geliştirilmiş jeomorfoloji yazılımlarını Mars’a uyarlayarak, sanal bir Mars toprağı üzerinde on binlerce yıl süren su hareketlerini modelledi. Simülasyonlara yağmur ve kar yağışı eklendiğinde, ortaya çıkan vadiler, Mars’ta mevcutta bulunan gerçek topografya ile hayli dengeli çıktı. Ancak cevaplanması gereken kıymetli bir soru hala masada: Genç Güneş, günümüzdekinden yüzde 25 daha az parlakken Mars nasıl ısınabildi? Bu soruya net bir cevap şimdi verilemiyor. Yeniden de bu araştırma, Mars’ın yalnızca kuru bir çöl olmadığını, akarsu yataklarına işaret eden mevcut yapıların yalnızca buzulların erimesiyle oluşmadığını, geçmişte çok daha dinamik ve yaşanabilir bir iklime sahip olabileceğini gösteriyor.
