Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Doha’da Katar Dışişleri Bakanı Pir Muhammed bin Abdurrahman Al-Thani ile düzenlediği basın toplantısında, ” Suriye’de merkezi otorite dışında silah taşıma imkanı verecek olan hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’de terör örgütlerinin devam etmesini sağlayacak hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz” dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Doha’da Katar Dışişleri Bakanı Pir Muhammed bin Abdurrahman Al-Thani ile ortak basın toplantısında konuştu. Bakan Fidan, Katar temaslarına ait, “Türkiye ve Katar ortasındaki stratejik uyum yalnızca iki ülke ortasındaki bağlantıları ileriye taşımada değil, tıpkı vakitte bölgeye, bölge istikrarına, bölge kalkınmasına, bölge güvenliğine katkıda bulunması açısından da olağanüstü kıymetli diye düşünüyoruz. Türkiye ile Katar ortasındaki münasebetler Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Buyruk ortasındaki liderlik münasebeti ve stratejik kıymetlere dayanan dostluk ilgisinden ötürü her geçen gün daha ilerliyor. Stratejik iştirakimiz hem bölgeye hem ülkelerimize güçlü takviye veriyor, somut sonuçlar üretiyor” dedi.
“Gelinen basamakta İsrail’in barışa zorlanması şarttır”
Türkiye ile Katar ortasındaki ikili ticaret hacminin gün geçtikçe arttığını belirten Fidan, “Savunma sanayii alanındaki ilgilerimiz ve iş birliğimiz de gitgide ilerliyor. Tıpkı vakitte global ve bölgesel problemlerde de yakın istişare içerisinde olmaya devam ediyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Emir’in ortaya koyduğu prensipli ve kararlı bir dış siyaset anlayışı var. Bu çerçevede bölgemizde barışın, istikrarın ve refahın teşhisi için uğraş harcıyoruz” diye konuştu.
Bugünkü toplantının gündeminin birinci hususunun Gazze olduğunu kaydeden Fidan, “İsrail, Filistinlere soykırım uygularken birebir vakitte memleketler arası hukuku ve insanlık vicdanını da katletmekte. Gazze’ye yaklaşık 2 aydır yardım gitmemekte. İnsani trajedi bütün dünya kamuoyunun gözü önünde cereyan etmekte. Gazze’deki vahim durum karşısında önceliklerimiz nettir: Ateşkesin bir an önce tekrar sağlanması, insani yardımların kesintisiz biçimde Gazze’ye ulaştırılmasını, İsrailli rehinelerin ve Filistinli tutukluların karşılıklı takasının gerçekleşmesini amaçlıyoruz” tabirlerini kullandı.
Filistin tarafının kapsamlı ve kalıcı bir ateşkes sağlanmasına hazır olduğunu söyleyen Fidan, “Gelinen etapta İsrail’in barışa zorlanması koşuldur. Memleketler arası toplumun bu noktada sorumluluk üstlenmesi gerekmektedir. Katar’a bu mevzuda bilhassa ortaya koyduğu gayretten ötürü çok teşekkür ediyorum. Bilhassa pahalı dostumun Sayın Emir’in de talimatlarıyla yerine getirdiği bu vazifede ortaya koyduğu şahsi mesai ve uğraş için ayrıyeten çok teşekkür ediyorum. Sahiden bölge olarak kendisine de teşekkür borçluyuz. Tıpkı vakitte Mısırlı kardeşlerimize ve bu mevzuda uğraş harcayan bütün paydaşlara teşekkür ediyoruz” biçiminde konuştu.
Önceliklerinin bir an evvel ateşkesin hayata geçtiğini görmek ve insani yardımların başlaması olduğunu aktaran Fidan, “Biz bu noktada takviyemizi yürüyen bu gayretlere vermeye devam edeceğiz. Filistin probleminde kalıcı ve adil tahlilin anahtarı iki devletli tahlildir. Antalya’da düzenlediğimiz İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi Gazze Temas Kümesi Toplantısı’nda bu vizyonu daima bir arada bir sefer daha teyit etme imkanımız oldu. İki devletli tahlil temelinde Filistin ve İsrail halklarının barış içinde, inançlı ve müreffeh biçimde yaşaması için eforlarımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Filistin’in haklı davasını inşallah var gücümüzle devam edeceğiz” dedi.
“Bu iş birliğimizi Suriye’nin tekrar inşasına yönelik somut projelerle inşallah devam ettiriyoruz”
Görüşmede Suriye’deki durumu da ele aldıklarını bildiren Fidan, “Suriye’de istikrar ve güvenliğin tesis edilmesi, bölgesel barış için acil bir zorunluluktur. Bu maksada fakat bölge ülkelerinin yakın iş birliği ile ulaşabiliriz. Suriye’de ihtilafın başından itibaren Katarlı dostlarımızla birlikte çözmeye çalıştık. Bu bahiste esasen yıllardır devam eden ağır bir yakın uyumumuz var. Suriye halkının acılarını dindirmek ve ülkenin kalıcı istikrara kavuşması için beraberce gayret gösterdik. Bu iş birliğimizi Suriye’nin tekrar inşasına yönelik somut projelerle inşallah devam ettiriyoruz. Yürürlükte olan yaptırımların Suriye’de istikrarın sağlanmasını engellediği ortada. Bu yaptırımların bir an evvel kaldırılması için tekrar hem Türkiye hem Katar hem farklı başka hem birlikte öbür paydaşlarla bir arada milletlerarası ve bölgesel platformlarda uğraş göstermekteyiz. Görüşmelerimizde bu mevzuda neler yapabiliriz, bunları da ele aldık. Suriye idaresine sağlayabileceğimiz ek takviye üzerinde durduk. Suriye’nin toprak bütünlüğü ve birliğine bağlılığımızı yineledik” diye konuştu.
Suriye’deki terör ögelerinin büsbütün temizlenmesi gerektiğine vurgu yapan Fidan, “Suriye halkı uzun yıllardır çok büyük acılar çekti. Bizler Suriyelilerin geleceğe umutla baktıkları bir yarının inşa edilmesine katkı sağlamaya devam edeceğiz. Bugünkü görüşmelerimiz stratejik iştirakimizin ne kadar sağlam temellere dayandığını bir sefer daha ispatlamıştır. Bölgemizin içinden geçtiği güçlü devirde problemleri sahiplenmeli, dayanışma göstermeli ve ortak uğraş harcamalıyız. Türkiye olarak Katar’la yakın diyalog ve eş güdümümüzü önümüzdeki periyotta de inşallah sürdüreceğiz. Bölgesel barış ve kalkınma vizyonumuzu hayata geçireceğiz” sözlerini kullandı.
“Suriye’de terör örgütlerinin devam etmesini sağlayacak hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz”
Suriye’deki gelişmeleri yakından takip ettiklerini söyleyen Bakan Fidan, “Öncelikle şunu söylemek istiyorum, bizim Suriye ile ilgili prensiplerimiz, yaklaşımlarımız ortada. Bunlar aslında hem bölgenin sahiplendiği hem de global ölçüde sahiplenen temel öncelikler ve pahalar. Birincisi biz Suriye’nin toprak bütünlüğünü maksat alan hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’nin egemenliğini zedeleyecek olan hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’de merkezi otorite dışında silah taşıma imkanı verecek olan hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’de terör örgütlerinin devam etmesini sağlayacak hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’nin gelişmesini engelleyecek, halkın kalkınmasını engelleyecek hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’deki vatandaşların anayasal garanti temelinde eşit, hak ve özgürlüklerden istifade edebildikleri, kendi kimliklerini, inançlarını çekinmeden teminat içerisinde ortaya koydukları bir sistemi engelleyecek hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Artık bu prensipler çerçevesinde baktığımız vakit biz gerek o toplantı, gerek evvelki toplantılar, gerek sonraki toplantılarda daima tıpkı hali ve yaklaşımı sergiliyoruz. Bizim için asıl olan saydığımız unsurlar çerçevesinde Suriye’nin egemenliğini koruyarak toprak bütünlüğünü koruma ederek, Saygın Kalkınmış müreffeh bir devlet olarak bölgede ve milletlerarası toplulukta yerini almasıdır” biçiminde konuştu.
Suriye’deki her türlü etnik dini mezhepsel bölücülüğün karşısında olduklarını söyleyen Fidan, “Beraber anayasasını hazırlayacak olan ve Suriye idaresinin ülkedeki Kürt, Hıristiyan, Sünni, Nusayri, Türkmen, Arap, Dürzi, bütün etnistelere ve inanç kümelerine eşit imkanları sağladığı bir ortamı görmek istiyoruz. Yeni idarenin bu mevzudaki Eforlarının olumlu sonuç vereceğine inanıyoruz. Bu noktada olumlu adımlar atıldığını da görüyoruz. Fakat Suriye’de takdir edersiniz ki tabiri caizse sıfırdan değil her şey eksiden başlıyor. Sahiden yeni idare çok tabana vurmuş bir miras almış durumda. Tıpkı anda birçok kronik sorunu yönetmek durumunda. Biz Katar’la da bugün konuştuk. Ülkedeki bölgedeki başka ülkelerle bir ortaya gelerek, yalnızca terörle gayret değil, öteki kalkınma mevzuları iktisat bahisleri yaptırım bahisleri Düzgün yönetişim hususları bütün bunlardan neler yapabiliriz, onu ele alıyoruz. Bunların birebir anda hayata geçmesi gerekiyor ancak Suriye’nin içinde bulunduğu durumdan istifade ile birtakım gayelerini gerçekleştirmek isteyen, Suriye’nin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine de ziyan vermek isteyen kümelere karşı durmaya devam edeceğiz” dedi.
“DEAŞ nasıl sistemden çıktıysa PKK da sistemden çıkacaktır”
YPG ile Suriye’deki idare ortasında geçtiğimiz aylarda imzalanan mutabakatın hayata geçmesini beklediklerini kaydeden Fidan, “Yani bu husustaki hassasiyetimiz ortada. Tıpkı vakitte PKK’nın örgüt olarak yapılan davete bir an evvel olumlu karşılık vermesini, silahları bırakmasını, bölgemizde olağana dönüşün önünde pürüz olmaktan çıkmasını bekliyoruz. Bölgemiz yıllardır savaş, karışıklık, işgal, kan, gözyaşı ile çaba etmekte. Artık çağdaş vakitlerde bütün bunlardan kurtulup müreffeh, herkesin özgürlük ve inanç içerisinde yaşadığı, birbirine hürmet duyduğu, herkesin kendi kimliğini, kendi inancını göğsünü gere gere taşıdığı bir sistemi inşa etmek zorundayız. Aklımız var, irademiz var, hünerimiz var. Bütün bunlar varken, biz tıpkı kısır döngüye saplanarak yolumuza devam edemeyiz” diye konuştu.
Bu durumu değiştirmenin kendilerinin elinde olduğunu söyleyen Fidan, “Sadece bu noktada eski terör usullerini kullanan, elinde silahla bölgedeki meşhur hükümetlerin üzerine olmayı sürdüreceğini düşünen aktörlerin artık sistemden çıkma vakti geldi. DEAŞ nasıl sistemden çıktıysa PKK da sistemden çıkacaktır, ya kendi isteğiyle barış içerisinde sulh içerisinde çıkacak ya da diğer türlü çıkacak. Lakin çıkacak. Hasebiyle anın ruhu, vaktin ruhu bu imkanı vermişken, onların da inanıyorum aklını başına alıp, dikkatli biçimde düşünüp, artık bundan sonra örgütün soğuk savaş periyodunda ortaya koyduğu gayeleri değil, bölgenin barışını, bölge beşerinin düzgünlüğünü temel alan bir siyasete evrilirler” tabirlerini kullandı.
“Beklentimiz, bunun Suriye’de de, Irak’ta da, İran’da da tesirleri kesinlikle olacaktır” diyen Fidan, “Biz her vakit için yapan, olumlu, insancıl pahalara dayalı, hukuka dayalı yaklaşımımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Lakin karşımızda öbür ülkelerin aparatı olmayı kabul eden bir yaklaşımla vekil öge olarak karşımıza dikilen bir yapı devam ederse, bununla da Allah’ın müsaadesiyle imkanlarımız var, yeteneğimiz var, Cumhurbaşkanımızın liderliği var, bütün gücümüzle, irademizle de çabaya devam ederiz. Lakin bizim önceliğimiz sulh içerisinde insanların hikmetle, akılla, diğerine alet olmadan hareket etmesini bekliyoruz” halinde konuştu.
“Barışın alternatifi daha fazla kan ve gözyaşı getiren bir savaş”
Hamas’la görüşmelerin devam ettiğini belirten Fidan, “Bu mevzuda bizim eforlarımız Katar’ın ve Mısır’ın ortaya koyduğu uğraşları tamamlamaya yönelik uğraşlar. Burada Türkiye elinden gelen yapan rolü oynamaya çalışıyor. Tabi ki milletlerarası arenada devam eden soykırımı ve insani trajediyi önlemeye yönelik bir diplomatik uğraşımız varken, öbür taraftan ateşkesin hayata geçmesi için neler yapılabilir o bahiste çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bizim yaptığımız görüşmelerde Hamas’ın geldiği nokta itibariyle biz şunu görüyoruz. Temel prestijiyle iki devletli tahlilin masada olduğu bir muahedeyi Hamas’ın kolay bir biçimde kabul edeceğini. Yani ortaya çıkacak bir tahlilin yalnızca bir ateşkesle hudutlu kalmaması, Gazze’yi ve öbür toprakları da kapsayan kapsamlı bir tahlil modeli olması dışında, aslında bu krizin bir fırsata dönüşme imkanı da var. Biz bunu Katar ve Türkiye olarak en baştan beri söylüyorduk. Şayet yanlışsız çalışırsak tarafların düzgün niyeti olursa, bu kriz, karşılaştığımız son kriz de olabilir. Ancak bu kriz daha sonra gelecek daha büyük krizlerin öncülü de olabilir. Münasebetiyle bizim niyetimiz bu krizi bir fırsata çevirip, buradan ortaya çıkan dramı ve gözyaşını, insanlığın göz önüne alıp, ortak bir irade ile kalıcı bir tahlile ulaşması” dedi.
ABD’nin ortaya koyacağı uğraşın kıymetli olduğuna vurgu yapan Fidan, “Trump’ın mevzuya yaklaşımı değerli. İsraillere bu bahiste baskı yapılması gerekiyor. Zira İsrail şunu görüyor, bölgede askeri olarak şu anda hal koyan yapı yok. Hasebiyle yoluna devam ediyor ve bu yayılmacılık bölgeye de İsrail’e de uzun periyotta inanılmaz büyük bir risk getiriyor. Bunun ortadan kalkması için bütün diplomatik gayretlerin ortaya konulması lazım. Dediğim üzere Hamas’ın bu mevzuda tahlilleri kabul etmede hazır olduğunu görüyoruz. Bu bahiste İsrail’in de Filistin Devleti’ni kabul eden bir yaklaşım içinde olması lazım. İsrail yalnızca kendi güvenliğinden bahsediyor lakin Filistin Devleti’nin varoluşuna yönelik teorik de olsa bir cümle söylemiyor. Kabulün ortada olmadığı bir yerde natürel ki sorun giderek daha problematik bir hale geliyor. İnşallah yani bu mevzuda çalışmalarımızı devam ettirirken tahlile ulaşılabileceğini de umuyorum. Aksi takdirde gördüklerimiz ortada. Barışın alternatifi daha fazla meçhullüğü getiren, kan ve gözyaşı getiren bir savaş. Yani imkan varken, fırsat varken barışa ulaşmamız lazım” diye konuştu. – DOHA
