Hamilelik süreci yalnızca anne karnındaki bebeğin gelişimini değil, birebir vakitte annenin fizikî ve duygusal sıhhatini da etkileyen çok istikametli bir devir. Bu seyahate hazırlanmak, hem anne hem bebek sıhhati için değerli farklar yaratabiliyor; hamilelik sürecini, doğum ve annelik tecrübesini de daha sağlıklı ve güçlü kılıyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gizem Akça, “Gebelik öncesi periyot, önleyici sıhhat hizmetlerinin altın fırsatıdır. Bu süreçte atılacak kolay lakin tesirli adımlar sayesinde bayan sıhhati desteklenir; düşük, erken doğum, gebelik şekeri, hipertansiyon üzere risklerin önüne geçilebilir. Gebeliğe fizikî, duygusal ve toplumsal olarak hazırlanmak sadece komplikasyonları azaltmak değil, birebir vakitte bayanların kendi vücutlarını daha uygun tanımaları ve inanç duymaları açısından da değerlidir” diyor.
Muayene için doktorunuzla görüşün
Anne olmaya karar verdiğinizde yapmanız gereken birinci şeylerden biri, bayan hastalıkları ve doğum uzmanı doktorunuza başvurmak olmalı. Hazırlık muayenesinde yapılan görüşmede öncelikle jinekolojik yahut öteki sistemleri ilgilendiren, hamilelikte anne yahut bebek için risk oluşturabilecek durumların denetim edildiğini belirten Dr. Gizem Akça, sözlerine şöyle devam ediyor: “Yapılan jinekolojik muayenede tüm genital organlar, rahim ve yumurtalıklar kıymetlendirilir. Rahim ağzı kanseri tarama testi (Pap-smear ve/veya HPV testi) yapılır. Genital sistemde miyom ve kist üzere bir sorun olup olmadığı, yumurtalıkların sıhhati, üreme kapasitesi, genital sistemde hormonal istikrarın bulguları denetim edilir.” Dr. Gizem Akça, hekim tarafından gerekli görülürse yapılacak kan ve idrar tetkikleriyle temel kan bedelleri, tiroit işlevleri, bulaşıcı hastalıklar ve enfeksiyon bedellerine bakıldığını belirterek, “Anne adayında gebelikte sorun oluşturabilecek hastalıklar erken tespit edildiğinde, vereceğimiz tedaviler ile bu hastalıkların gebeliği olumsuz etkilemesinin önüne geçebilmekteyiz.” diyor.
Duygusal ve toplumsal olarak hazırlanın
Hamilelik devrinde yalnızca bedensel değil, duygusal ve toplumsal manada da büyük bir değişim yaşanıyor. Bu sürece hazır olmanız, yeni periyoda adapte olma ve gerilimle başa çıkma hünerinizi artırıyor, doğum sonrası depresyon riskini azaltıyor. Hasebiyle partneriniz ile bağlantınızı, toplumsal dayanak ağlarınızı, annelik rolüne dair beklentilerinizi ve dertlerinizi gözden geçirmeniz kıymet taşıyor. Gerekirse ruhsal danışmanlık almak, hamilelik sürecinin çok daha sağlıklı geçmesini sağlayabiliyor. Bu sürecin kendi tabiatını tanımak ve anlamak hamileliğin ve doğumun sıhhatle gerçekleşmesine katkıda bulunabiliyor. Bu yüzden hamilelik ve doğum fizyolojisini öğrenmeniz, okumanız ve eğitimlere katılmanız yarar sağlayabiliyor. Bunların yanı sıra meditasyon, sistemli idman ve uyku sistemi de gerilim idaresine takviye olabiliyor.
Sağlıklı beslenin, faal bir ömür sürün
Dengeli beslenme ve nizamlı idman, hem doğurganlığı destekliyor hem de hamilelik sürecinde gelişebilecek komplikasyonların riskini azaltıyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gizem Akça, “Sağlıklı yağlar, kompleks karbonhidrat ve protein içeren Akdeniz tipi beslenmek çok kıymetli. Ayrıyeten, haftada 150 dakika, örneğin tempolu yürüyüş, yüzme ve yoga üzere orta yoğunlukta antrenman yapmak hamileliği olumsuz etkilediği kanıtlanmış gebelik diyabetini önlemede tesirlidir. Sağlıklı bir ömür usulü birebir vakitte bağışıklık sistemini güçlendirmekte ve ruhsal dengeyi desteklemektedir” diye konuşuyor.
Vücut kitle indeksi pahasına kıymet verin
Hamilelik öncesinde uygun yağ-kas oranı aralığında olmanız da son derece değerli. Çünkü, çok kilolu yahut çok düşük kilolu olmak hamilelikte komplikasyon riskini artırıyor. O denli ki fazla kilolu anne adaylarında gebelik diyabeti ve gebelik zehirlenmesi riski daha yüksek oluyor. Düşük kilolu olmak da bebekte gelişim geriliği ve erken doğum riski üzere sıkıntılara neden olabiliyor. Anne ve bebeğin sıhhati için hamilelik öncesinde beden kitle indeksinin (VKİ) 18.5-24.9 aralığında olması öneriliyor.
Diş denetimlerinizi yaptırın
Hamilelik sürecinde hormonal değişiklikler diş ve diş eti problemlerini artırabiliyor.
Hamilelikte geçirilen diş enfeksiyonları düşük ve erken doğum riskini yükseltebiliyor. Ayrıyeten tedavide kullanılabilecek birtakım ilaçlar ve ileri operasyonel teşebbüsler hamilelik sürecinde kısıtlandığı için tedavi güçleşebiliyor. Bu nedenle, hamilelik öncesinde diş bakımınızı yaptırmanız ve dişlerde çürük, diş eti hastalıkları üzere meseleler varsa tedavi olmanız epeyce değerli.
Sigaradan uzak durun
Sigara doğurganlığı azaltmasının yanı sıra erken doğum, dış gebelik ve düşük doğum yüklü bebek riskini artırıyor. Araştırmalar, sigaranın plasental sıkıntılara neden olabileceğini ve bebekte gelişme geriliği oluşturabileceğini gösteriyor. Hamilelik hazırlığında sigarayı olabildiğince erken devirde bırakmak, hamileliğin birinci devrinde hormonal değişimlerin yanında bir de mahrumluk ile uğraş etmek daha güç olacağı için de mana taşıyor.
Kronik hastalıklarınız varsa uzmanına başvurun
Kronik hastalıklar hamilelik sürecinde anne ve bebeğin sıhhatini tehdit edebiliyor. Örneğin, denetimsiz diyabet, doğumsal anomali riskini yüzde 5-10 oranında artırabiliyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gizem Akça, “Sağlıklı bir hamilelik için tiroit hastalıkları, psikiyatrik hastalıklar, diyabet, hipertansiyon, epilepsi ve romatolojik hastalıklar üzere kronik hastalıklar varsa, kesinlikle ilgili uzman doktorla görüşülmeli ve tedavi düzenlemeleri yapılmalıdır” diye konuşuyor.
Aşı durumunuzu gözden geçirin
Kızamıkçık, hepatit B ve suçiçeği üzere enfeksiyonlar hamilelik devrinde risk oluşturabiliyor. Dr. Gizem Akça, “Gebelik öncesinde anne adayının bağışıklık durumu denetim edilmeli, muhtaçlık halinde aşılar tamamlanmalıdır” diyor. Canlı virüs aşılarından sonra hamileliğin bir ay ertelenmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Gizem Akça, hamilelik öncesinde başlanan HPV (Human Papilloma Virüsü) dozları eksik kaldıysa emzirme devrinde tamamlanabileceğini belirtiyor.
Vitamin ve mineral yeterliliğine kıymet verin
Demir, B12 ve D vitamini üzere pahalar eksik ise hamilelik öncesinde destekler ile takviye almanız gerekiyor. Çünkü, bu vitaminlerin eksik olması doğum komplikasyonları riskini artırırken, anne adayında anemi, kemik erimesi, hormonal sorunlar yaratabiliyor, diyabete yatkınlık oluşturabiliyor. Bebekte ise gelişim meselelerine neden olabiliyor. Lakin eksiklik varsa uzmanınıza istişareden vitamin ve mineral kullanmayın.
Folik asit dayanağına başlayın
Vücudumuzda DNA sentezi ve hücre bölünmesinde rol oynayan folik asit, hamileliğin erken haftalarında, bebeğin beyin ile omurilik gelişiminde kritik bir rol üstleniyor. Bu nedenle, folik asit eksikliğinin bebekte nöral tüp defekti (spina bifida ve anensefali) üzere değerli problemlere yol açabileceği yapılan araştırmalar ile ortaya konmuş. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gizem Akça, ancak folik asidin besinlerle çoklukla kâfi ölçüde alınamadığı için destek edilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Hamilelikten 1-3 ay evvel, günlük 400 mikrogram folik asit kullanımı, bebekte nöral tüp defekti riskini yüzde 70’e kadar azaltmaktadır” diyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
