MEHMET ULUSOYLAR – Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla 1926’da Türkiye’nin birinci çeltik fabrikasının kurulduğu Kastamonu’nun Tosya ilçesinde üreticilerin çeltik ekim mesaisi başladı.
Bölgenin en yüksek dağlarından olan Ilgaz’dan gelen kar sularıyla beslenen 9 bin dekar tarlada, coğrafik işaret evraklı “Sarıkılçık” çeşidinin yanı sıra “Yaşar”, “Maratelli” ve “Osmancık” pirinç çeşitleri de yetiştiriliyor.
Tarlalarını kare formunda hazırladıktan sonra sürerek ekime hazır hale getiren çiftçiler, günlerce çakıştıkları yerde ziyanlı otlara karşı da uğraş ediyor.
Çeltik ekiminde hem erkekler, hem de bayanlar etkin rol alıyor.
Ortalıca köyü muhtarı Salih Uysal, AA muhabirine, Tosya’nın çeltik üretiminde değerli bir yere sahip olduğunu söyledi.
Bölgede çok uzun müddettir çeltik ekimi yapıldığını anlatan Uysal, “Tosya’da pirinç 3-5 asırdır üretiliyor. Geçmişini bilenimiz yok. Dedemin dedesi de pirinç ekiminin ne vakit başladığını bilmezmiş. Yüzyıllardır pirinç ekimi yapılır burada. Bu bizim gelir kaynağımız oldu. Bunu bırakamayız. Türkiye’nin birinci çeltik fabrikasının kurulduğu yer de Tosya. Artık fabrikalar her yerde var ancak birinci burada kurulmuş.” dedi.
Ekim süreci hakkında bilgi veren Uysal, “Öncelikle bir evvelki yıldan kalan anızı temizliyoruz. Sonra pullukla sürüyoruz ve akabinde gübre atıyoruz. Tavaların su tutmasını sağlayan kaşları düzenliyoruz. Tarlaya suyu saldıktan sonra tarlanın düzlenmesi için keşan yapıyoruz. Ekim yapılacak duruma geldikten sonra suyun içerisine girerek ekimi gerçekleştiriyoruz.” diye konuştu.
Tosya pirincinin lezzetinin Ilgaz Dağı’nın kar sularından geldiğini vurgulayan Uysal, “D-100 kara yolu ilçemizden geçiyor. Burası bizim için tam bir reklam aracı. Bir alan bir daha alıyor, çok beğeniyorlar. Tosya pirincinin bu kadar düzgün ve meşhur olmasının sebebi Ilgaz Dağı’ndan gelen suların pak olmasından dolayıdır. Ana sebebi pak sudur. Bunu pilavını yediğinizde anlarsınız.” sözlerini kullandı.
Karaköy köyü muhtarı Musa Tamarslan ise köylerinde 850 dekar yerde çeltik ekildiğini lisana getirerek, “Biz anadan, dededen gördüğümüz üzere çeltik ekiyoruz. Biz dünyada yokken de ekiliyormuş. Çoluk çocuk, eş daima birlikte gelip akşama kadar bu işle uğraşıyoruz. Geçim kaynağımız çeltik.” dedi.
Çeltik ekimi yapan Nuh Terzi de 28 yaşında genç bir çiftçi olduğunu belirterek, “Beyaz altın dediğimiz pirinç ekimi yapıyoruz. Şu an tohumlama sürecini gerçekleştiriyoruz. Yüzyıllardır bu bölgede pirinç yetiştiriciliği var. Genç bir çiftçi olarak bu geleneği ben de sürdürmeye devam ediyorum.” diye konuştu.
Muammer Terzi ise Ortalıca köyüne gelin geldiğinden beri çeltik ektiğini lisana getirerek, “Kadınlar olarak darıları alıyoruz, akabinde otları ayıklıyoruz. Ekim sırasında tohumu ayarlıyoruz. Biz de erkeklere yardım ediyoruz. Hasatta da çeltikleri kurutuyoruz.” tabirlerine yer verdi.
