Rusya- Ukrayna ortasındaki barış müzakereleri kapsamında Türkiye’nin mesken sahipliğinde düzenlenen Türkiye-ABD-Ukrayna ve Türkiye-Rusya-Ukrayna üçlü toplantıları sona erdi.
Türkiye-ABD-Ukrayna Üçlü Toplantısı, İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde düzenlendi.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye nazaran, Türk, Amerikalı ve Ukraynalı heyetler, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın başkanlığında İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde bir ortaya geldi.
Bir saat süren toplantıda, Türk heyetinde Ulusal İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın da yer aldı.
ABD heyetinde ülkenin Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD’nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg hazır bulundu.
Ukrayna heyetinde ise Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Lideri Andriy Yermak, Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha ve Savunma Bakanı Rüstem Umerov yer aldı.
UKRAYNA: HEYETİMİZ ŞARTSIZ ATEŞKES İÇİN İSTANBUL’DA
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, Telegram hesabından yaptığı açıklamada, “Ukrayna barışa ve kalıcı, şartsız ateşkese hazırdır. Biz en üst seviyede görüşme ve müzakerelere de hazırız. Ukrayna heyeti bugün şartsız ateşkesi sağlamak için İstanbul’da. Bu bizim önceliğimiz. Bir başka değerli husus ise Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve nedense Türkiye’ye gelemeyen (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’in doğrudan görüşmesidir.”
Yermak, paylaşımında şunları kaydetti:
“Ruslar, (İstanbul barış müzakerelerini) 2022 yılıyla ilişkilendirmek istiyor fakat bugünkü müzakereleri o periyoda bağlayan tek şey İstanbul kentidir, öteki bir şey değil. Rusya’nın, şimdiki durumu 2022’ye bağlama uğraşlarının hepsi başarısızlıkla sonuçlanacak.”
TÜRKİYE-RUSYA-UKRAYNA ÜÇLÜ TOPLANTISI GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye nazaran, Türk, Rus ve Ukraynalı heyetler de Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın başkanlığında İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde bir ortaya geldi.
Yaklaşık 1 saat 45 dakika süren toplantıda Türk heyetinde, Ulusal İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın da yer aldı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Müşaviri Vladimir Medinskiy’in başkanlık ettiği Rus heyetinde, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Rusya Genelkurmay Başkanlığı Ana İstihbarat Dairesi (GRU) Başkanı İgor Kostyukov ve Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin ve yetkililer hazır bulundu.
Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov’un başkanlık ettiği Ukrayna heyetinde ise Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya, Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) Lider Yardımcısı Oleksandr Poklad, Dış İstihbarat Servisi Lider Yardımcısı Oleh Luhovskyi ve yetkililer yer aldı.
FİDAN: BU FIRSATI PAHALANDIRMAK ZORUNDAYIZ
Toplantının açılışında hitapta bulunan Dışişleri Bakanı Fidan, “Güçlü taahhütlerin önümüzde yeni bir fırsat penceresi açtığını görmekten memnuniyet duyuyoruz.” dedi.
Fidan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy’nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın barış davetlerine kulak vermiş olmalarını değerli bulduklarını söyledi.
Fidan, Rusya ve Ukrayna’nın direkt görüşmelere başlamaya hazır olmalarının bugünkü kritik kademeyi mümkün kıldığını belirterek, “Takdir edersiniz ki gelinen etapta iki yol bulunmaktadır. Yollardan biri bizi barışa götürecek bir süreci başlatacak, başkası ise daha fazla yıkıma ve can kaybına yol açacak. Taraflar bu yollardan hangisini seçeceklerine, kendileri kendi iradeleriyle karar vereceklerdir.” diye konuştu.
En başından beri savaşı nasıl sona erdirebilecekleri konusunda ağır efor sarf ettiklerini lisana getiren Fidan, “Sayın Cumhurbaşkanımız da tarafları bir ortaya getirmek için ağır çaba göstermiştir. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin Ankara ziyareti, müzakerelerin başlatılması tarafında değerli bir adım olmuştur.” dedi.
Fidan, görüşmelere katılan Rus heyetini ağırlamaktan da birebir derecede memnuniyet duyduklarını vurgulayarak, “Her iki tarafın temsilcilerini İstanbul’da konuk ediyor olmamız, savaşın sona erdirilmesine yönelik güçlü irademizi gözler önüne sermektedir.” tabirlerini kullandı.
Fidan, toplantının, Mart 2022’den bu yana taraflar ortasında gerçekleşen birinci direkt temas niteliği taşıdığına işaret ederek, “Barış yolunda ilerlemek için bu fırsatı pahalandırmak zorundayız. Geç kalınan her gün daha fazla hayatın kaybedilmesine sebebiyet vermektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya-Ukrayna Savaşı can almaya devam ederken, ateşkesin bir an önce hayata geçirilmesinin kritik kıymet taşıdığını vurgulayan Fidan, “Ateşkesin müzakerelerle eş vakitli olarak sağlanması tarafında de önümüzde bir fırsat bulunmaktadır. Burada bir hususu özellikle vurgulamak isterim. Bundan sonraki kademeyi, yapacağımız tercihler ve atacağımız adımlar doğrultusunda daima birlikte belirleyeceğiz.” diye konuştu.
Fidan, bu görüşmelerin, bir başkanlar toplantısının temelini oluşturması açısından da epeyce kıymetli olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
“Yapıcı bir anlayışla müzakere ederek barışa ulaşmanın mümkün olduğuna yürekten inanıyoruz. Şu hususu bir defa daha açıkça vurgulamak istiyorum. Türkiye, savaşı sona erdirme ve barışı sağlama tarafındaki uğraşlarımızla her daim yanınızda olacaktır. Barış için mümkün olan her türlü katkıyı sunmaya da hazırız. Hepinize bir kere daha İstanbul’a beğenilen geldiniz diyor ve yapılacak teknik müzakerelerde taraflara, sizlere muvaffakiyetler diliyorum.”
PUTİN DAİMA BİLGİLENDİRİLDİ
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, başşehir Moskova’da gazetecilere İstanbul’daki barış müzakerelerini değerlendirdi.
Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasındaki mümkün temaslara ait konuşan Peskov, “Putin ve Trump ortasındaki temaslar, Ukrayna ile ilgili bir tahlil, ikili ve milletlerarası ilgiler, bölgesel bahisler bağlamında son derece kıymetli fakat bunun için dikkatli bir hazırlık gerekiyor.” sözünü kullandı.
İstanbul’daki Rus heyetinin Moskova ile daima bağlantı halinde olduğuna işaret eden Peskov, “Putin tüm bilgileri çevrim içi olarak alıyor, daima rapor veriliyor.” dedi.
Peskov, İstanbul’daki barış müzakerelerinin ehemmiyetini vurgulayarak, “Doğal olarak artık tüm gözler İstanbul’daki müzakerelerin nasıl geliştiğini izliyor. Yakın vakitte direkt Rusya-Ukrayna müzakerelerinin başlayacağını umuyoruz. Şimdilik söyleyecek bir şey yok, görüşmelerin başlamasını bekleyelim.” diye konuştu.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, İstanbul’da düzenlenecek barış müzakerelerine katılacak Ukrayna heyetinin oluşturulmasına ait kararnameyi dün imzalamıştı.
Dışişleri Bakanlığı kaynakları, İstanbul’da farklı formatlarda bir dizi görüşme yapılacağını, ABD-Ukrayna-Türkiye ve Rusya-Ukrayna-Türkiye biçiminde üçlü görüşmeler yapılmasının gündemde olduğunu bildirmişti.
Bugün, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın, Rubio başkanlığındaki ABD heyetinin, Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov’un başkanlığındaki Ukrayna heyetinin ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in müşaviri Vladimir Medinskiy başkanlığındaki Rus heyetinin İstanbul’da olacağı bildirilmişti.
Rubio da, ABD heyetinin, Ukrayna’dan üst seviye bir heyetle görüşeceğini ve Rusya-Ukrayna müzakerelerine katılacağını kaydetmişti.
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI VE MÜZAKERELER
Rusya’nın Ukrayna’ya 24 Şubat 2022’de başlayan atağıyla patlak veren savaşta Ukrayna’nın Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgeleri büyük ölçüde ilhak edildi.
Kırım’ın 2014’te Rusya tarafından ilhakıyla Ukrayna, topraklarının yaklaşık beşte birinde denetimi kaybetti.
ABD ve Avrupa ülkeleri Ukrayna’ya geniş ekonomik ve askeri yardımlarda bulunurken, geniş bir alanı ilhak eden Rusya’ya ağır yaptırımlar uyguladı.
Belarus’taki görüşmelerin akabinde Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanları 10 Mart 2022’de Antalya Diplomasi Forumu’nda bir ortaya geldi.
Türkiye tarafları 29 Mart 2022’de de İstanbul’da buluşturdu.
İstanbul müzakerelerinde tarafların sağladığı uzlaşma, Buça kentinde sivillerin öldürüldüğü istikametindeki suçlamalarla bozulurken, İngiltere ve ABD’nin mutabakata karşı çıktığı savları ortaya atıldı.
Savaşın şiddetlenmesine rağmen barış için gayretlerini sürdüren Türkiye, Birleşmiş Milletlerin (BM) de takviyesiyle tarafları tıpkı yıl tekrar bir ortaya getirerek, dünyada geniş yankı uyandıran Karadeniz Tahıl Teşebbüsü Muahedesi’nin imzalanmasını sağladı.
Her iki tarafla da görüşebilen seçkin başkanlardan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, barış görüşmeleri için mesken sahipliği ve arabuluculuk teklifini sürdürürken, ABD’de Donald Trump’ın lider seçilmesiyle de diplomasi yine hareketlilik kazandı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 11 Mayıs’ta, 3 yıl evvel kesilen direkt müzakerelerin ön şartsız olarak 15 Mayıs’ta İstanbul’da yine başlatılması teklifini gündeme getirerek Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan mesken sahipliği yapmasını talep etti.
Ukrayna idaresi buna olumlu karşılık verirken, memleketler arası toplum da İstanbul barış görüşmeleri gündemini memnuniyetle karşıladı.
