Amerika Birleşik Devletleri’nde Donald Trump liderliğindeki idare, ülke genelinde depolanan nükleer atıkların ve radyoaktif plütonyumun ileri seviye nükleer reaktörlerde yeniden yakıt olarak kullanılmasını sağlayacak adımları pahalandırıyor. Aktarılanlara nazaran, Beyaz Saray’da nükleer güce ait dört başka başkanlık buyruğu taslağı üzerinde çalışmalar sürüyor. Enerji dalındaki bu teşebbüs, ABD’nin pak güç amaçlarıyla direkt irtibatlı. Yapay zeka tabanlı bilgi merkezlerinin elektrik talebini artırmasıyla birlikte, karbon salımı yapmayan güç kaynaklarına yönelim stratejik bir mecburilik haline geldi. Nükleer güç, bu bağlamda düşük emisyonlu ve yüksek kapasiteli bir tahlil olarak öne çıkıyor.
Uzun yıllar boyunca nükleer güç alanında öncü pozisyonda bulunan ABD, son yıllarda Çin ve Rusya’nın agresif yatırımları karşısında geri planda kalmaya başladı. Çin, yeni nükleer santraller kurma suratında dünyada açık orta liderliğine oynarken; Rusya ise reaktör teknolojisi ihracatıyla global pazarda tesirini artırmayı hedefliyor. Bu rekabet ortamı, ABD’yi de nükleer alanda yeni stratejiler geliştirmeye itiyor.
90 bin ton nükleer atık yakıta dönüştürülebilir
ABD genelinde yaklaşık 70 nükleer tesiste depolanan toplam 90 bin metrik tonluk nükleer atık, potansiyel olarak ileri jenerasyon reaktörlerde yine yakıt olarak kullanılabilir. Bu yaklaşım, hem atık sıkıntısını azaltabilir hem de güç üretiminde maliyetleri düşürebilir. Reuters’ın haberine nazaran, Beyaz Saray’daki taslak buyruklardan biri, harcanmış nükleer yakıtın yeniden işlenmesini ve plütonyumun güç üretiminde değerlendirilmesini içeriyor. Taslak buyruklardan bir başkası, yeni nükleer santrallerin konseyimi üzerindeki federal denetimin artırılmasını öngörüyor. Halihazırda bağımsız bir kurum olan Nükleer Düzenleme Komisyonu (NRC), bu alandaki ana otorite pozisyonunda. Lakin Trump idaresinin, NRC’nin yetkilerini sınırlandırarak daha süratli lisanslama ve tasarım onayı süreçleri hedeflediği belirtiliyor.
