İzmir’in beğenilen turizm merkezi Çeşme, sadece plajlarıyla değil, ziraî üretimiyle de dikkat çekiyor. Sakız ağaçlarından ihtimamla toplanan coğrafik işaretli damla sakızları, kilogramı 15 bin TL’ye kadar alıcı buluyor. 26 binin üzerinde sakız fidanının dikilecek arazi olmadığı için bekletildiğini söyleyen üretici Hasan Ege Tütüncüoğlu, “Çeşme’de topraklar çok değerli olduğu için ziraî maksatla kullanımı epeyce zor” dedi.
Sakız ağaçlarının dünyada sadece Yunanistan’ın Sakız Adası ile Çeşme Yarımadası’nda yetişebildiği biliniyor. Sakız üretimi, 1959 yılında bölgede başlarken fakat uzun mühlet kâfi ilgiyi görmeyince sekteye uğradı. Son 20 yılda yine canlandırılmaya çalışılan sakız ağacı üretimi kapsamında, bugüne kadar yaklaşık 40 bin fidan yetiştirildi ve bunların 20 bini toprakla buluşturuldu. Besin ve kozmetik başta olmak üzere birçok alanda kullanılan bu eser artık Çeşme’de yine hayat buluyor. Sakız ağacı üreticiliğinin günden güne artmakta olduğunu vurgulayan üretici Hasan Ege Tütüncüoğlu (55), “Damla sakızı artık Çeşme’nin coğrafik işaretli bir eseri. Yaklaşık bir yıldır süren uzun çalışmalar sonucunda alınan coğrafik işaretle birlikte, Çeşme’nin ikinci coğrafik işaretli eseri oldu. Cumhuriyet devrinde büsbütün ortadan kalkan sakız ağaçları, sayıları bine kadar düşmüşken artık tekrar canlandı” tabirlerini kullandı.
“Yılda 50 bin sakız ağacını toprakla buluşturabiliriz”
Dikilen sakız ağaçlarıyla birlikte, önümüzdeki 4-5 yıl içerisinde bir tonun üzerinde Çeşme damla sakızı üretmiş olacaklarını belirten Tütüncüoğlu, “Çeşme, yavaş yavaş ağaç sayısını ve üretim kapasitesini artırarak dünya pazarından hisse almaya çalışıyor. Biz ülke olarak yaklaşık 20 tona yakın ithalat yapıyoruz. Münasebetiyle bu ithalatın, en azından kendi muhtaçlığımız kadar olan kısmının Çeşme damla sakızıyla karşılanması ekonomimiz açısından çok değerli. Belediye ile yapmış olduğumuz bir protokol kapsamında, şu anda yeşil alanlara sakız ağaçlarını dikiyoruz. Zira yer yok. Yer olmayınca, bulduğumuz her yerde dikebilmek için her türlü imkanı araştırıyoruz ve sağlıyoruz. Bilhassa rüzgar gücü üretilecek alanların altında çok fazla atıl alan var. Bu alanlarda sakız ağacı dikiminin önü açılabilir, geliştirilebilir. Şayet bu sağlanabilirse, burada yılda 50 bin civarında sakız ağacını toprakla buluşturabiliriz. 10 yıl içerisinde de dünya pazarında 500 bin ağacın üzerinde bir üretimle yüzde 50’lik bir hisseye sahip olabiliriz” dedi.
“Yunanlılar ‘Türkler uydurma sakız üretiyor’ diye haberler çıkardılar”
Sakız ağacını tekrar yeşertmek için 1995 yılında 200 adet çelik diktiklerini ancak başarılı olamadıklarını tabir eden üretici İbrahim Topal (66) ise, “Sonrasında biz bu işe meraklı olarak başladık sakızın çelikten yetiştirilmesiyle ilgili, çoğaltılması ile ilgili çalışmaları başlattık. 2 ayda ürettiğimiz ağaçlar, sakız fidanları olma yolunda çok süratli gelişiyorlar. Onları saksılara aldık. Sonrasında toprağa diktik ve beş yıl üzere kısa bir müddet içerisinde eser verir hale geldik. Sakızın bu halde üretimiyle ilgili zati bu çalışmalar yapılırken, Yunanlılar karşı tarafta bizim yaptığımız çalışmaları çok yakından takip ediyorlardı. ‘Türkler uydurma sakız üretiyor’ diye kendi lokal medyalarında manşet haberler çıkardılar. Sakız ağacı aslında ana karada var olan bir eser, sonradan adalara gitmiş. Anavatanı burada olan bir eser, bir biçimde Türkler tarafından da bedellendiriliyor, iktisada kazandırılıyor” diye konuştu.
26 binin üzerinde sakız fidanının dikilecek arazi olmadığı için bekletildiğini söyleyen üretici Hasan Ege Tütüncüoğlu, “Çeşme’de yerler çok değerli olduğu için ziraî gayeyle kullanımı epey zor” dedi. Tütüncüoğlu, yetkililerden Çeşme’deki sakız üreticilerine ağaçlarını dikebilmeleri için yer tahsisi talebinde bulundu. – İZMİR
