Uzun yıllardır hidrojenin tabiatta hür halde büyük ölçülerde bulunmadığı düşünülüyordu. Lakin Fransa’da yapılan iki büyük keşif, bu algıyı değiştirmekle kalmayıp, güç dünyasında esaslı bir dönüşümün kapısını aralayabilir. Çünkü hidrojenin, yeraltında doğal yollarla, yenilenebilir bir halde oluştuğu keşfedildi. Hidrojende devrim
2023 yılının Mayıs ayında, Fransa’nın Lorraine bölgesindeki terk edilmiş madenlerde bilim insanları doğal hidrojen yataklarına rastladı. Akabinde 2025 yılının Mart ayında, Moselle bölgesinde 1.250 metre derinlikte yapılan keşifle bu rezervlerin büyüklüğü daha da netlik kazandı. Varsayımlara nazaran bu bölgelerde toplamda 92 milyon ton beyaz hidrojen (doğal olarak oluşan hidrojen) bulunuyor ve ekonomik bedeli yaklaşık 92 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Bu kaynak, dünya genelinde üretilen gri hidrojenin (fosil kaynaklarla üretilen hidrojen) yarısından fazlasına muadil. Geçtiğimiz yıl yapılan başka bir çalışmada yeraltındaki hidrojen rezervuarlarında yaklaşık 6,2 trilyon ton hidrojen bulunduğu iddia edilmişti. Hatta dağların birincil kaynak noktası olabileceği belirtilmişti.
Bilindiği üzere günümüzde hidrojen üretmek meşakkatli bir süreç ve birden fazla teknikte ortaya değerli ölçüde kirlilik çıkıyor. Yeni keşfedilen beyaz hidrojen, doğal yollarla oluştuğu için tamamen pak bir alternatif sunabilir. Üstelik bilim insanları, bu hidrojenin yenilenebilir olabileceğini öne sürüyor. “Serpantinleşme” ismi verilen jeolojik bir süreç, yer kabuğundaki demir açısından güçlü mineraller ile suyun tepkiye girmesiyle hidrojen üretebiliyor. Şayet bu süreç daima olarak devam ediyorsa, beyaz hidrojen fosil yakıtlar üzere tükenmeyen bir kaynak olabilir. Ayrıyeten bu yeni güç kaynağı, yeşil hidrojen (yenilenebilir güce üretilen) üretimine kıyasla daha düşük maliyetle ve karbon salınımı olmadan elde edilebileceği için etraf dostu bir alternatif sunuyor.
Başka ülkelerde de olabilir
Fransa’nın klasik olarak kömür ve çelikle anılan Lorraine bölgesi, bu keşifle tekrar bir güç merkezi haline gelebilir. Bununla birlikte bu bölgede keşfedilen hidrojenin bölgedeki kömür ve çelik üzere varlıklı maden kaynaklarıyla bir ortada bulunması bir tesadüf mü bilinmiyor. Şayet tesadüf değilse beyaz hidrojenin dünya genelinde yaygın olarak bulunma mümkünlüğü yüksek. Uzmanlar, emsal rezervlerin dünya çapında farklı bölgelerde bulunabileceğini düşünüyor. Zorluklar mevcut
Her ne kadar keşif büyük bir heyecan yaratsa da, doğal hidrojenin ticari ölçekte çıkarılması için teknolojik ve ekonomik zorluklar var. Günümüzde petrol ve doğalgaz bölümünde gelişmiş bir altyapı mevcutken, beyaz hidrojen için şimdi kâfi bilgi birikimi ve teknik ekipman bulunmuyor. Buna ek olarak mevzuat eksikliği de kıymetli bir mani. Hidrojenin düşük güç yoğunluğu ve taşınma zorlukları da dikkate alınmalı. Petrol ve doğalgaza kıyasla hidrojenin taşınması ve depolanması daha karmaşık bir süreç gerektiriyor.
Öte yandan Fransa’daki keşif, güç bölümünde global bir domino tesiri yaratabilir. Dünya genelinde güç şirketleri ve araştırmacılar, benzeri jeolojik yapıları inceleyerek beyaz hidrojen yataklarını ve kaya oluşumlarını yine değerlendirmeye başladı. Şayet diğer ülkelerde de büyük ölçüde doğal hidrojen bulunursa, bu hidrojenin global güç piyasasında fosil yakıtların yerini almasını hızlandırabilir.
