Geniş kapsamlı elektrik kesintilerinin akabinde Fransa’nın kimi bölgeleriyle, İspanya ve Portekiz’de hayatın akışında önemli aksaklıklar baş gösterdi. Milyonlarca insanın “temel çağdaş ihtiyaçlara erişim”den yoksun kalması, kentlerin karanlığa gömülmesi, trafiğin sıkışması ve toplu taşımanın durması, şoke edici imajlar teşkil etti. Sebebi belirlenemeyen kesintilerle ilgili kriz merkezleri oluşturuldu.
Siber atak ihtimali de göz gerisi edilmeksizin araştırmalar devam ederken, AB Komitesinin İspanyol Başkan Yardımcısı Teresa Ribera “herhangi bir sabotaj yahut siber akın olduğunu söylemeyi gerektiren hiçbir şey olmadığını” söz etti.
ANİ ISI DEĞİŞİKLİĞİ MÜNASEBETİ İNANDIRMADI
İspanya basınında çıkan haberlere nazaran, Portekiz’in ulusal güç şirketi REN’den yapılan açıklamada, kesintinin yüksek tansiyon çizgilerindeki olağandışı salınımlardan kaynaklanmış olabileceğini, buna da İber Yarımadası’nda görülen “ani sıcaklık değişikliklerinin sebep olabileceği” söz edildi. Şirketin açıklamasıyla ilgili İspanyol toplumsal medyasında gelişen çok sayıdaki yorumda gerekçeyle dalga geçen sözlerin yanı sıra inandırıcı olmadığını belirten reaksiyonlar yer aldı.
ZARAR 1 MİLYAT EURO
İspanya merkezli The Objective’in haberinde, kesintinin meydana getirdiği kayıpları net olarak belirlemenin erken olduğu aktarılırken, oluşan kaybın önemli tesirlerinin olacağı söz edildi. Elektrik kesintisinden direkt etkilenen iş kesimlerinde meydana gelebilecek kaybın 1 milyar euro olabileceği, üretimin yanı sıra soğutma eksikliği nedeniyle kayba uğrayabilecek stokların da ziyanına dikkati çekildi.
TARTIŞMALI STRATEJİ
AB Komitesi 26 Mart’ta duyurduğu stratejide halka, “acil durumlara karşı taban 72 saatlik temel gereçleri bulundurma” konusunda davet yapmıştı. Avrupa’daki yüksek tirajlı gazetelerde, AB’nin 450 milyon vatandaşını yakın bir tehdide karşı uyardığı haberleri yer aldı. Avrupa Parlamentosundaki çok sağcı partilerin mensubu milletvekilleri, AB Kurulunu kaygı salıp savaş çığırtkanlığı yapmakla suçladı, stratejiyi “savaş histerisi” olarak nitelendirenler oldu.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’in bilgilendirmesi üzerine ülkesindeki elektrik kesintileriyle ilgili görüşme gerçekleştirdiği bildirildi. Elektrik kesintilerine ait araştırmalarda siber atak ihtimali de değerlendirilmiş lakin durumu yakından takip ettiklerini belirten Avrupa Birliği (AB) yetkilileri, buna ait ispata rastlanmadığını bildirmişti.
KESİNTİNİN ANA SORUMLUSU İSPANYA
Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, İspanya’da başlayan ve Portekiz ve Fransa›nın belirli bölgelerini etkileyen elektrik kesintilerini değerlendirerek, Türkiye’nin de Avrupa’nın elektrik sistemine teması olduğunu anımsattı. Bayraktar, hala kelam konusu ülkelerden olayın nedenine ait net bir açıklama gelmediğini vurgulayarak, ” Kabine’ye bilgi verdim. Bizde zahmet olmuyor fakat bizi etkileyebilecek boyutta bir şey. Allah’tan biz en uçtayız” dedi.
Kesintinin ana sorumlusunun İspanya olarak görüldüğüne dikkati çeken Bayraktar, “Talep fazla olmayınca rüzgâr ve güneşin çok üretimini yönetemediler de deniyor, Fransa’da enterkonneksiyon sistem de kendini emniyete almak için kesmiş. Bu türlü şeylerden bahsediliyor. Büyük külfet, baya büyük çaplı bir şey” değerlendirmesinde bulundu.
İSPANYA’DA KESİİNTİ BÜYÜK ÖLÇÜDE GİDERİLDİ
İspanya elektrik şirketi Red Electrica, trafo merkezlerinin tamamının faaliyete geçtiğini, bakım süreçlerinin sürdüğü aktardı. İspanya’nın elektrik ihtiyacının %99,16’sının karşılandığı vurgulanan açıklamada, üretimin 21 bin 265 megavat olduğu tabir edildi. Madrid Metrosu da çeşitli sınırlarda tekrar hizmet vermeye başladı. Öte yandan birtakım bölgeleri etkilenen Belçika’da da hayatın olağana döndödüğü belirtildi.
HER ŞEY 5 SANİYEDE OLDU
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, elektrik kesintisi sırasında ülkenin elektrik muhtaçlığının yüzde 60’ının 5 saniyede yok olduğunu belirtirken, “Elektrik şirketi bize dün 12.33’te sistemden 5 saniye içinde 15 gigavatlık üretimin ansızın kaybolduğunu bildirdi. Bu daha evvel hiç yaşanmamış bir şey. Fikir vermesi açısından 15 gigavat o anda ülkenin muhtaçlığının yaklaşık yüzde 60›ına denk geliyordu” dedi. Elektrik kesintisinin nedenine ait hiçbir ihtimali göz gerisi etmediklerini yineleyen Sanchez, tüm olasılıkların tahlil edildiğini belirtti. Sanchez, iş dünyasının elektrik kesintisinden etkilenmesine karşın finans piyasaları ve borsaların “iyi bir kapanış” yaptığını lisana getirdi. Sanchez, ülkedeki 8 bölgenin özerk yapıya sahip İspanya’da mahallî idarelerin yönetimlerini merkezi hükümete devrettiği 3. düzey acil durum planı talebinde bulunduğu söyledi. İspanya Başbakanı Sanchez, Madrid’in yanı sıra bu bölgelerin Endülüs, Kastilya- La Mancha, Extremadura, Galiçya, La Rioja, Murcia ve Valensiya olduğunu ifade etti.
Portekiz haber ajansı Lusa’ya nazaran, elektrik şirketi E-Redes gece yarısı prestijiyle 424 trafo merkezinin kısmen faaliyete geçtiğini açıkladı. Ülkede 6,2 milyon müşteriye elektrik hizmeti sağlandığını duyuran şirket, olağana dönüşün ne vakit olacağının belirli olmadığını tabir etti.
