Japonya, hipersonik füze tehditlerine karşı geliştirdiği elektromanyetik top (railgun) teknolojisinde kıymetli bir adım attı. Japon Deniz Öz Savunma Kuvvetleri, Savunma Tedarik, Teknoloji ve Lojistik Ajansı (ATLA) tarafından yürütülen projede geliştirilen prototip elektromanyetik silahının yeni manzaraları birinci kere kamuoyuyla paylaştı. Bir bilim kurgu eseri üzere görünen bu silah, klasik mühimmat ve patlayıcılara muhtaçlık duymadan elektromanyetik kuvvetle mermileri ses suratının çok üzerinde fırlatabiliyor. Raylı elektromanyetik fırlatıcılar temelinde birinci olarak 1920’li yıllarda teorik olarak geliştirilmiş olsa da, günümüzde yüksek süratli tehditlere karşı kullanılabilir düzeye getirilmeleri epeyce karmaşık mühendislik süreçleri gerektirdi.
Testler sürüyor
Japonya, 2016’dan bu yana elektromanyetik top konusunda ciddi yatırımlar yapıyor. Son üç yılda bu alana 46.3 milyar yen (yaklaşık 300 milyon dolar) kaynak ayıran Tokyo, bilhassa Çin üzere ülkelerin geliştirdiği hipersonik füzelere karşı savunma kapasitesini artırmayı hedefliyor. Zira bu cins füzeler, sesin en az beş katı süratte hareket ettikleri üzere, yörünge boyunca hareket da yapabiliyorlar. Bu da klasik savunma sistemleriyle önlenmelerini neredeyse imkansız hale getiriyor.
Silah hakkındaki bilgiler epeyce hudutlu lakin bu kapsamda geliştirilen silah prototipi, Deniz Öz Savunma Kuvvetleri’ne ilişkin JS Asuka isimli gemide test ediliyor. Birinci test atışı ise 2023’te yapılmıştı. Mevcut datalara nazaran sistem, 40 mm çapındaki 320 gramlık mühimmatı Mach 6.5 (saniyede 2.230 metre, saatte 8.000 km) suratına kadar çıkarabiliyor. Her bir atış için yaklaşık 5 megajoule enerji harcanıyor; lakin gaye, bu gücün 20 megajoule seviyesine çıkarılması.
Teknoloji kolay, uygulaması zor
Öte yandan savunma alanında bu teknolojinin uygulanması önemli teknik zorlukları beraberinde getiriyor. Öncelikle bu kadar yüksek enerjiyi sağlayacak güç sistemlerinin gemilere entegre edilmesi gerekiyor. Ayrıyeten her atışta ortaya çıkan çok ısıyı yönetmek ve sistemleri kompakt hale getirmek de mühendislik sonlarını zorluyor. Bununla birlikte hipersonik amaçlara karşı tesirli olabilmek için yalnızca süratli ateş etmek kâfi değil. Bu gayeler sabit olmadıkları için, mühimmatın da “akıllı” olması gerekiyor. Atış sırasında 30.000 g kuvvete dayanabilecek, taraf değiştirebilen, gelişmiş sensörlerle amacı takip edebilen ve tungsten üzere yüksek yoğunluklu materyallerle donatılmış mühimmatlar da geliştirilmeli. Ek olarak prototip silahın ne vakit operasyonel hale geleceği ya da seri üretime geçip geçmeyeceği üzere sorulara şimdi net bir cevap verilmiş değil. Japonya haricinde ABD, Çin, Fransa, Almanya ve Hindistan da bu teknoloji üzerinde çalışıyor. Tekrar 2016 yılında TÜBİTAK, SAPAN isminde eloktromanyetik top için kolları sıvamış ve 2021 yılında projeyi tamamlamıştı.
Manyetik silahlar nasıl çalışır?
Manyetik silahların çalışma prensibi, klasik barutlu silahların bilakis büsbütün elektromanyetik kuvvetlere dayanıyor. Sistemin temelinde, birbirine paralel yerleştirilmiş iki iletken ray bulunuyor. Bu raylardan birine yüksek tansiyonlu elektrik akımı verildiğinde, akım mermi gibisi iletken bir projeden geçerek öteki raya ulaşır. Bu elektrik akışı, raylar ortasında güçlü bir manyetik alan oluşturur ve oluşan Lorentz kuvveti, mermiyi raylar boyunca ileri yanlışsız inanılmaz süratlerde fırlatır. Bu süreçte hiçbir patlayıcı husus kullanılmaz; hareket büsbütün elektrik ve manyetizma sayesinde sağlanır. Bu prensip, maglev trenlerinde ve çağdaş uçak gemilerindeki fırlatma sistemlerinde de kullanılıyor. Railgun ya da Gauss Gun olarak isimlendirilen bu tıp silahlar, uzun müddettir bilim kurgu sinemalarında ve görüntü oyunlarında karşımıza çıkan teknolojiler ortasında yer alıyor. Lakin artık bu konsept kurgu dünyasının ötesine geçerek, savunma endüstrilerinin öncelikli araştırma alanlarından biri haline geldi.
