Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Konseyi’nin (BDDK) son dataları bankaların kredi alacaklarını tahsilde darboğaza girdiğini geçen yıl yüzde 3,9 olan tahsili gecikmiş alacaklardaki (TGA) artış suratının, 4 Nisan prestijiyle geçen yıla kıyasla yaklaşık 6 kat arttığını gösteriyor. TGA’daki artış haftada 10 milyar TL’ye yaklaşırken, geçen yıl 12,3 milyar TL olan aylık ortalama TGA artışı bu yıl aylık 23 milyar liraya ulaştı. 2024 sonunda 294 milyar TL olan bankaların TGA fiyatı 4 Nisan haftasında 358,3 milyar liraya yükselirken, TGA artış suratı da geçen yılın birebir devrinde yüzde 3,9 iken bu yıl 4 Nisan haftasında yaklaşık 6 kat artışla yüzde 22 oldu.
TGA’DAKİ ARTIŞ 19 MART OPERASYONLARI AKABİNDE SON 4 HAFTADA SÜRAT KAZANDI
Bankaların ferdi kredi ve kredi kartı alacaklarının tahsilinde ortaya çıkan darboğazın şirketlere ve ticari kredilere de yayıldığını gösteren son sayılara nazaran yılbaşında 177 milyar TL olan TGA fiyatı nisan başında 207,3 milyar TL’ye yükseldi. Yılbaşından bu yana TGA’daki artış oranı yüzde 17 olurken, 19 Mart operasyonlarından bu yana yaşanan sert dalgalanmalar, tüm göstergelerdeki negatif gelişmeler sonrası son dört haftada TGA artışı hızlandı. TGA’daki haftalık artış suratı yüzde 7,2 seviyesine çıkarken, kişisel ve ticari kredilerde haftalık TGA artışının nakdî meblağı 9,3 milyar TL’ye ulaştı. Münasebetiyle bankaların tahsil edemedikleri kredi alacakları son periyotta haftada yaklaşık 10 milyar TL artış sürecine girerken, yasal takibe intikal süreçleri ve fiyatları da katlanarak artıyor. 2024 yılında aylık ortalama 12,7 milyar TL artan TGA fiyatı, bu yıl 4 Nisan prestijiyle aylık 23 milyar TL’ye ulaşarak geçen yılın iki katına yükseldi. Geçen yıl TGA’ların bankaların net karına oranı yüzde 23 iken, bu yılın birinci dört ayı sonunda bu oran yüzde 39’a yükseldi.
FİNANSA VE KREDİYE ERİŞİM ZORLAŞACAK, KONKORDATO VE İFLASLAR ARTACAK
Faiz indirimlerine karşın TGA’daki artışın hızlanması, iktisatta çarkların yavaşladığını şirketlerin kredi borçlarını ödemekte süratle darboğaza sürüklendiğini ortaya koyarken 17 Nisan’daki yüzde 46 faiz kararından sonra sürecin daha da hızlanması bekleniyor. Ferdî ve ticari kredi faizleri yeni artış kararı sonrasında yükselişe geçti. Bir yandan TGA’daki, artışın tesiriyle kredi faizleri yükselirken öteki yandan Merkez Bankası’nın siyaset faizinin yüzde 46 seviyesine çıkarılması ticari kredi faizlerinde katmerli artışa yol açmış durumda. Uzun müddettir finansa erişim zahmeti çeken şirketlerin bu son kararla birlikte daha önemli zahmetler yaşaması kelam konusu. Konkordato ve iflaslardaki tablonun daha da ağırlaşacağını işaret eden TGA bilgileri; yasal takibe intikal eden kredi meblağı, icraya verilen kişisel kredi borçlusu ve hacizle karşılaşacak ticari kredi borçlusu şirketlerde patlama yaşanacağının habercisi.
