Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin ekonomik programının kararlılıkla sürdüğünü ve enflasyonun düşüş eğiliminde olduğunu belirterek, “Programı patikasında tutmak için her şeyi yapacağız.” dedi.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankasının (EBRD) Yıllık Toplantıları kapsamında EBRD Türkiye ve Kafkasya Yönetici Yöneticisi Elisabetta Falcetti’nin moderatörlüğünde düzenlenen “Türkiye’nin Ekonomik Dönüşümü ve Büyüyen Yatırım Potansiyeli” başlıklı oturumda Türkiye iktisadına yönelik sunum gerçekleştirdi.
Türkiye’nin 86 milyon nüfusu ve 1,3 trilyon dolarla büyük bir iktisat olduğunu söyleyerek kelamlarına başlayan Şimşek, geçen yıl kişi başına düşen ulusal gelirin 15 bin dolar olduğunu lisana getirdi.
Şimşek, nüfusu bu kadar yüksek olmasına karşın kişi başına düşen ulusal geliri 10 bin doları aşan çok fazla ülke olmadığını tabir ederek, Türkiye iktisadının 2003-2024 devrinde yıllık bazda ortalama yüzde 5’in üzerinde büyüdüğü bilgisini paylaştı.
Dünyada son yıllarda ekonomik büyümeyi baskılayan birçok faktörle karşılaşıldığını belirten Şimşek, Türkiye iktisadında enflasyonla gayret kapsamında geçen yıl ve bu yıl büyümenin kısmen yavaşladığını söyledi.
Şimşek, bu durumun uzun vade için geçerli olmadığına dikkati çekerek, “Türkiye’nin uzun vadede ekonomik büyümesine yönelik geleceği epeyce parlak.” diye konuştu.
Uzun vadeli büyümenin temellerini oluşturduklarını ve yapısal ıslahatları gerçekleştirdiklerini vurgulayan Şimşek, Türkiye’nin borçluluğunun GSYH’ye oranının yüzde 92 ile global gelişmekte olan piyasalardaki yüzde 245 düzeyine nazaran düşük olduğunu kaydetti.
Şimşek, Türkiye’nin çok geniş bir nitelikli iş gücü havuzuna sahip olduğunu ve son 25 yılda altyapıya 300 milyar doların üzerinde yatırım yaptığını aktardı.
Şu anda dijital altyapının Türkiye’nin öncelikli alanlarından biri olduğunu ve bilhassa yapay zekaya hazır olmayı hedeflediğini anlatan Şimşek, Türkiye’nin bu kapsamda gelişmiş ekonomileri yakalamayı istediğini söz etti.
Şimşek, Türkiye’nin global jeopolitik gelişmelerde büyük bir oyuncu olduğuna dikkati çekerek, halihazırda Rusya ve Ukrayna ortasında bir barış sağlanması için aracılık vazifesini üstlendiğini, Suriye’de terörle çabaya ve bölgede istikrar sağlanmasına katkı sağladığını, Ermenistan ve Azerbaycan ortasında kalıcı bir barış sağlamak ve Afrika’daki problemlerin tahliline katkı sunduğunu belirtti.
PKK’nın fesih kararını anımsatan Şimşek, Türkiye’nin son 50 yıldır PKK ile gayret ettiğini ve yapılan çalışmalara nazaran bunun maliyetinin 1,8 trilyon doları bulduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Bu çok olumlu bir gelişme. Artık gücümüzü ve kaynaklarımızı terörle uğraşa harcamayacağız. Gücümüzü ve paramızı Türkiye’nin demografik yapısının son derece elverişli olduğu ülkemizin doğu ve güney doğusunu yine inşa etmeye harcayacağız, burası Türkiye’nin büyümesinin yeni motoru olacak. Ayrıyeten, Suriye, Irak dahil olmak üzere tüm bölgeyi ayağa kaldırmamıza yardımcı olacaktır. Barış istikrarından herkes faydalanacaktır zira refaha giden tek yol budur. Ayrıyeten Türkiye’nin demokratik seyahatine ve ülkemizin algısını düzgünleştirmeye yardımcı olacaktır.”
Öte yandan, Türkiye’nin batılı ülkeler ve ABD ile münasebetlerini geliştirdiğini ve burada bir ivme görüldüğünü lisana getiren Şimşek, Avrupa Birliği’nin (AB) Türkiye’nin en büyük ticari ortağı olduğunu anımsattı.
Şimşek, Türkiye’nin AB’ye üyelik sürecine ait görüşmelerin bir müddetliğine durduğunu söz ederek, lakin ekonomik entegrasyonun artmaya devam ettiğini ve Gümrük Birliği’nin modernizasyonun, Türkiye-AB ticaretini gelecek 10 yılda 200 milyar avro düzeyinden 400 milyar avro düzeyine çıkarabileceğini söyledi.
“Dış finansman gereksinimi azalıyor”
Türkiye’nin iktisat programına ait gelişmelerin sorulması üzerine Şimşek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Program patikasında, çalışıyor, ilerliyor ve sonuç veriyor. Orta Vadeli Program’a bakıldığında, bu programın temelinde fiyat istikrarının sağlanması var ve bu hususta ilerleme sağlıyoruz. Enflasyon tepe yaptığı yüzde 75 düzeyinden yüzde 38’e geriledi ve düşüş eğilimi sürüyor. Son devirdeki türbülans, piyasa beklentilerine yönelik birtakım soru işaretleri yarattı. Lakin finansal şartlar sıkı, Türk lirasında hudutlu bir zayıflama oldu. Petrol fiyatlarındaki düşüş dezenflasyona katkı sağlıyor. Enflasyon düşüş patikasında ilerliyor. Ekonomik büyüme biraz daha düşük olabilir fakat bununla yaşayabiliriz. İş gücü piyasası sıkı, işsizlik son 20 yılın en düşük düzeyinde.”
Şimşek, kamu maliyesi ayağında, harcama denetiminin temel amaçlarından olduğunu ve bunun dezenflasyona katkı sağladığını belirtti.
Türkiye’nin altın hariç cari süreçler istikrarının fazla verdiğini anımsatan Şimşek, petrol fiyatlarındaki düşüş ve avro/dolar paritesinin de cari fazla sağlanmasına yardımcı olduğuna işaret etti.
Şimşek, Türkiye’nin brüt dış finansman muhtaçlığının azalacağını ve dış borcunun GSYH’ye oranının düşüş eğiliminde kalacağını vurgulayarak, “Orta Vadeli Program’ın temeline baktığımızda, gelişmeyi görüyoruz. Program çalışıyor. Programı patikasında tutmak için her şeyi yapacağız. Yapısal ıslahatlara odaklıyız, bunlar genelde vakit alıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Korumacı ticaret siyasetleri ve gümrük tarifelerinin Türkiye’ye yansımalarına ait soru üzerine Şimşek, global ticarette bölünmenin herkes için olumsuz bir gelişme olduğunu ve uzun vadede bu bölünmeden kimsenin çıkarlı çıkmayacağını belirtti.
Şimşek, global ticaretin ekonomik büyümenin itici gücü olduğuna dikkati çekerek, “Türkiye’de iç talebe ve büyümeye baktığımızda, yatırımlar büyümenin itici gücü. Mal ihracatı da GSYH’nin yaklaşık yüzde 20’sini oluştururken, hizmet dalı yüzde 10’unu oluşturuyor. Bizim açımızdan, hizmet bölümü ticaretteki müdafaacı siyasetlerden fazla etkilenmiyor ve bu Türkiye için bir avantaj. Mal ticaretine baktığımızda, ihracatımızın yüzde 62’si özgür ticaret mutabakatlarımızın olduğu ülkelere gidiyor. Bu kapsamda, Türkiye (korumacı ticaret siyasetleri karşısında) daha dirençli olacaktır.” sözlerini kullandı.
Türkiye’deki işletmelerin işgücü maliyetlerine yardımcı olmak üzere kimi mali kaynakları harekete geçirdiklerini söyleyen Şimşek, Türkiye’de küçük ve orta ölçekli işletmelere takviye olacak programlar bulunduğunu kelamlarına ekledi.
