Kısa bir mühlet evvel Microsoft’un data merkezi harcamalarında frene basacağı bildirilmişti. ABD Başkanı Donald Trump’ın uygulamaya koyduğu geniş çaplı karşılıklı tarifeler, yalnızca yazılım devini değil, veri merkezlerine dev yatırımlar açıklayan öteki teknoloji devlerini de etkileyecek. Enteresandır bu durum, Trump idaresinin ana amaçlarından birini de sekteye uğratabilir. Trump ve teknoloji yöneticileri, Oracle, SoftBank, OpenAI üzere şirketlerin Stargate ismi altında yapay zeka alanına büyük yatırımlar yapma planlarını duyurmuştu. Fakat, Trump’ın kısa müddet evvel uygulamaya koyduğu yüksek oranlı tarifeler, bu yatırımların önünü tıkayabilir. Çin, Tayvan ve Güney Kore üzere önde gelen teknoloji ekipman tedarikçilerine sırasıyla yüzde 34, yüzde 32 ve yüzde 25 oranında vergi uygulanırken, ABD’ye yapılan tüm ithalatlara yüzde 10’luk bir temel tarifede eklenmiş oldu. Bu sayede Çin’in vergi yükü toplamda yüzde 54’e yükselmiş oldu.
Geçen yıl, elektronik ürünler (486 milyar dolar) – akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve data merkezi ekipmanları dahil – ABD’nin ikinci en büyük ithalat kalemini oluşturdu. 2024 yılı itibariyle veri işleme makinelerinin ithalatı yaklaşık 200 milyar dolar olarak kestirim ediliyor, bu ithalatın büyük bir kısmı Meksika, Tayvan, Çin ve Vietnam’dan geliyor. Analistler teknoloji devlerinin sermaye harcamalarını tekrar şekillendireceğini söylüyor.
Yüksek maliyetler, bilgi merkezi genişlemelerini zora sokabilir
Çarşamba günkü tarifeler, yarı iletkenleri kapsamıyor fakat ABD, yarı iletkenler için daha hedeflenmiş tarifeler getirmeyi planlıyor. Öte yandan yüksek tarifeler, veri merkezi ekipmanlarının fiyatlarını değerli ölçüde artırabilir. Microsoft resmi olarak kabul etmese de bölüm kaynakları firmanın bilgi merkezi yatırımlarında daha temkinli bir yaklaşım benimsediğini söylüyor. Emsal biçimde Amazon’un da birebir tavra gireceği aktarılıyor. Analistler, data merkezi inşa maliyetlerinin artacağını lakin bunun ne kadar büyük bir tesir yaratacağına dair net bir görüş birliğine varamıyor. Bu artan maliyetler, data merkezi genişlemelerinin ve yapay zeka teknolojilerinin benimsenmesini geciktirebilir, bu da ChatGPT üreticisi OpenAI, SoftBank Group ve Oracle ortasındaki 500 milyar dolarlık bilgi merkezi teşebbüsü Stargate üzere büyük projelerin önünde bir pürüz oluşturabilir. Stargate, 20 data merkezi inşa etmeyi ve ABD’nin yapay zeka alanında öteki ülkeleri geride bırakmasını hedefliyordu. Bu proje Trump tarafından Beyaz Saray’da duyurulmuştu. ABD’nin yapay zeka yatırımları yavaşlarsa Çin için rekabet kolaylaşabilir.
Tarifeler, Microsoft, Alphabet ve Amazon üzere bulut hizmetleri sağlayıcılarını da tehdit ediyor. Bu şirketler, yapay zeka bütçelerinin yüksekliği nedeniyle yatırımcılar tarafından sorgulanıyordu. Tarifeler sonrasında her üçünün de payları düştü.
