Milli İstihbarat Akademisi Lideri Prof. Dr. Talha Köse “Türkiye artık temel aktörlerden, istikrarlaştırıcı ya da müttefik olarak bedeli artan ülkelerden biri haline geldi” dedi.
Milli İstihbarat Akademisi, Suriye’de 8 Aralık 2024 tarihinde kurulan yeni yönetim ve Türkiye açısından güvenlik kesimindeki telaşları ve gelişmeleri ele almak hedefiyle “Bölgesel Barış ve İstikrar Bağlamında Suriye” başlıklı bir panel düzenledi. Açılış konuşmasını Ulusal İstihbarat Akademisi Lideri Prof. Dr. Talha Köse’nin yaptığı programda; Suriye krizinin mevcut durumu, Türkiye başta olmak üzere bölge ülkelerine tesirleri ve bu ülkelerin ıslahat sürecinde alabileceği yapan roller farklı perspektiflerden ele alındı. Ulusal İstihbarat Akademisi Lider Yardımcısı Doç. Dr. Yenal Göksun’un moderatörlüğündeki panelde, MİA Güvenlik Çalışmaları Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu Güney, Ulusal Savunma Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Alptekin ve AYBÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Mercan konuşmacı olarak yer aldı.
Milli İstihbarat Akademisi Lideri Prof. Dr. Talha Köse, programın açılışında yaptığı konuşmada Suriye Devleti’nin tarihi sürekliliğinin kabulü doğrultusunda, üniter devlet yapısının iç ve dış tehditlere karşı korunmasının ehemmiyetini vurguladı. Toprak bütünlüğünün sağlanmasının önünde birkaç pürüz bulunduğunu söyleyen Köse, İsrail’in Suriye’nin güneyinde yürüttüğü saldırgan ve işgalci hareketlerin birinci sırada geldiğini ve PKK terör örgütünün uzantısı SDG’nin üniter yapı için bir öbür tehdit kaynağı olarak öne çıktığını belirtti.
“Türkiye artık temel aktörlerden, istikrarlaştırıcı ya da müttefik olarak bedeli artan ülkelerden biri haline geldi”
Köse, son 15 yılda Suriye krizinin Türkiye açısından doğurduğu çok boyutlu sonuçlara dikkat çekerek bu sürecin Türkiye’nin bölgesel direncini artıran bir tecrübe alanına dönüştüğünü vurguladı. Köse, Suriye merkezli gelişmelerin sadece mecburî göç ve terör üzere güvenlik boyutlarıyla değil; birebir vakitte etnik ve mezhepsel çatışmalar ile büyük güç çabaları üzerinden de Türkiye’yi direkt etkilediğini belirtti. Bu süreçte yaşanan zorluklara karşın Türkiye’nin değerli bir deneyim birikimi kazandığını tabir eden Köse, “Türkiye artık temel aktörlerden, istikrarlaştırıcı ya da müttefik olarak pahası artan ülkelerden biri haline geldi” dedi. Köse, bu kazanımın sırf güvenlik siyasetleri açısından değil, Türkiye’nin memleketler arası sistemdeki pozisyonunun tekrar tanımlanması bağlamında da manalı olduğunu kaydederek, “Bu uğraş bizi yeni periyotta daha dirençli ve kararlı bir ülke pozisyonuna taşıdı” değerlendirmesinde bulundu.
Suriye’deki istikrar için Türkiye’nin değişmeyen duruşu
Köse, Suriye krizine dair devam eden güvenlik risklerine dikkat çekti. İsrail’in ve çeşitli aktörlerin Suriye topraklarına yönelik ataklarının sürdüğünü hatırlatan Köse, “Bu akınların hala sona ermemiş olması, ülkenin istikrar oluşturma sürecinin önündeki en büyük meselelerden biri olarak karşımıza çıkıyor” tabirlerini kullandı.
Köse, SDG’nin bölücü faaliyetlerinin, ülkedeki mezhepsel ve etnik kümeler üzerinden sürdürülen ayrıştırma siyasetlerinin da Suriye’nin toprak bütünlüğünü tehdit etmeye devam ettiğini vurgulayarak, “Aleviler, Dürziler, Hristiyanlıklar üzerinden ayrıştırma, ülkeyi bölme uğraşlarının devam ettirmesi, Suriye’nin istikrar oluşturması sürecinin önünde görünen en büyük meseleler üzere görünüyor” dedi. Suriye’de siyasi sistemin şimdi oturmadığını belirten Köse; “Suriye’nin toprak bütünlüğünün şimdi tam olarak sağlanmaması, siyasi sisteminin şimdi tam olarak oturmaması, Türkiye açısından ve Suriye’nin istikrar açısından bir sorun olarak devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu. Köse, Türkiye’nin bu süreçte sergilediği duruma da dikkat çekerek, “En başından beri Suriye’nin toprak bütünlüğü konusu Türkiye’nin öncelikli konusu oldu. Suriye’nin bölgesel ve global aktörlerin vekalet savaşları alanın olmasından çıkması Türkiye’nin öncelikli bir meselesiydi” tabirlerini kullandı.
Suriye’nin geleceğinde Türkiye’nin rolü
Türkiye’nin sadece hudut ötesi güvenlik değil, tıpkı vakitte insani yardım ve diplomasi alanında da öncü rol üstlendiğini vurgulayan Köse, “Bunları yönetmeye yönelik süreç içerisinde inançlı bölgelerin inşa edilmesi, insani yardımların arttırılması, Suriye konusundaki diplomasilerin devam ettirilmesinde Türkiye çok önemli inisiyatifler aldı” dedi. Türkiye’nin kriz idaresi konusundaki birikiminin memleketler arası tesirine de değinen Köse, “Türkiye’nin bu son 15 senede edinmiş olduğu deneyimle Suriye’nin geleceğini şekillendirme noktasındaki en temel aktörlerden bir tanesi olmaya devam edecek. Bu deneyim Türkiye’nin başka bölgelerde de etkin olarak uğurlanmasının önünü açacaktır” sözlerini kullandı. – ANKARA
